Kampanja „Zaštitimo se od gripa”
16. oktobar – 20. oktobar 2017

U saradnji sa Svetskom zdravstvenom organizacijom (SZO) i pod pokroviteljstvom Ministarstva zdravlja, Srbija učestvuje u kampanji posvećenoj značaju imunizacije protiv gripa. Inicijativa predstavlja nastavak Evropske nedelje imunizacije, koja se održava svake godine u aprilu mesecu. Kampanja se obeleležava pod sloganom „Zaštitimo se od gripa” i ima za cilj da se istakne značaj vakcinacije protiv gripa kao najbolje preventivne mere, i to posebno kod osoba koje su u povećanom riziku za dobijanje teških formi bolesti.
Imunizacija stanovništva protiv gripa u Republici Srbiji u sezoni 2017/2018
U skladu sa Pravilnikom o imunizaciji i načinu zaštite lekovima i nacionalnim preporukama za imunizaciju stanovništva usvojenim za sezonu 2010/2011. proisteklim iz analize podataka obolevanja, hospitalizacije i nosilaštva antitela na A(H1N1) u sezoni 2009./2010., a shodno procenama SZO za severnu hemisferu u sezoni 2017/2018., vakcinacija protiv gripa u Republici Srbiji se sprovodi:
- Sezonskom trovalentnom vakcinom kod osoba sa hroničnim poremećajima plućnog i kardiovaskularnog sistema, kao i metaboličkim poremećajima (uključujući pre svega šećernu bolest), poremećajima rada bubrega, osoba sa oslabljenim imunitetom, itd. Pored navedenih potrebno je obuhvatiti osobe smeštene i zaposlene u gerontološkim centrima i ustanovama socijalne zaštite, kao i zaposlene i smeštene u ustanovama koje obavljaju zdravstvenu delatnost. Preporučena je primena ove vakcine i kod osoba starijih od 65 godina, kao i kod lica zaposlenih u javnim službama koje su u riziku. Ove se preporuke baziraju na podacima o grupama rizika koje su identifikovane prema istorijskim podacima u epidemijama gripa u periodu pre pandemije u sezoni 2009/2010.
- Imajući u vidu podatke dobijene nakon analize pandemije gripa A(H1N1) u sezoni 2009/2010. sezonska trovalentna vakcina se preporučuje svakoj osobi starijoj od 6 meseci, a posebno trudnicama i gojaznim osobama, bez obzira na prethodni vakcinalni status protiv gripa, koje su identifikovane kao nove grupe rizika za obolevanje nakon pandemije A(H1N1), sa mogućim komplikacijama i težom kliničkom slikom. Primena kod trudnica se razmatra od drugog trimestra trudnoće uz konsultaciju nadležnog ginekologa, dok se onim koje su u povećanom riziku od pratećih komplikacija usled gripa preporučuje vakcinacija, bez obzira na stadijum trudnoće uz konsultaciju nadležnog ginekologa.
Trovalentna (sezonska) vakcina pored tipa A (H1N1) (A/Michigan/45/2015 (H1N1)pdm09-like virus) virusa gripa, sadrži tipove A(H3N2) (A/Hong Kong/4801/2014 (H3N2)-like virus) i B virusa gripa (B/Brisbane/60/2008-like virus) u skladu sa preporukama SZO za severnu hemisferu i odluci EU za sezonu 2017/2018., a na osnovu dominantnih tipova virusa gripa registrovanih u cirkulaciji u prethodnoj sezoni na teritoriji severne hemisfere za koje se očekuje da mogu da izazovu kako sporadično, tako i epidemijsko javljanje u populaciji u sezoni 2017/2018.
- Vreme neophodno za sticanje imuniteta je 2–3 nedelje nakon davanja vakcine, a trajanje postvakcinalnog imuniteta varira i iznosi 6–12 meseci, pa iz toga proizilazi potreba vakcinacije svake godine, kao i zbog variranja različitih sojeva virusa gripa koji mogu da se menjaju svake godine/sezone. Imajući u vidu različitu efikasnost vakcine prema uzrasnim kategorijama kod kojih se aplikuje, potrebno je napomenuti da se kod vakcinisanih u slučaju obolevanja razvija blaža klinička slika, kao i da se redukuju moguće teže komplikacije u slučaju obolevanja kod osoba koje su u riziku. Kod navedenih kategorija stanovništva koje su u povećanom riziku, bolest može imati za posledicu i smrtni ishod zbog sekundarno nastalih komplikacija (najčešće zapaljenja pluća). Izuzimajući privremene ili trajne kontraindikacije, ovu vakcinu je moguće aplikovati već u uzrastu od navršenih 6 meseci života. - Preosetljivost na jaja, pileće proteine, neomicin i formaldehid su najčešće kontraindikacije kod ove vakcine. Imunološki odgovor može biti oslabljen u slučaju imunosupresivne terapije, kao što su kortikosteroidi, citotoksični lekovi ili radioterapija.
- Vakcina dostupna u domovima zdravlja je inaktivisana, split vakcina, proizvođača Sanofi Pastera.
- Vakcinacija će se sprovoditi nakon distribucije prema planu potreba na vakcinalnim punktovima u domovima zdravlja koji su nadležni za sprovođenje.
- Vakcinacija protiv gripa se sprovodi u cilju redukovanja obolevanja i umiranja, kao i redukovanja prenošenja virusa gripa u porodici, kolektivu i populaciji.
- Vakcinacija stanovništva koje pripada grupama rizika sprovodi se u cilju očuvanja sopstvenog zdravlja, održavanja kolektivnog imuniteta populacije, ali i indirektno očuvanja zdravlja članova njihovih porodica/kolektiva, a posebno onih kod kojih je kontraindikovano davanje ove vakcine, u cilju preveniranja mogućih komplikacija i teških kliničkih formi obolevanja.